Badnji dan u Srbiji

Badnji dan je praznik koji se obeležava u nekim delovima Srbije. On je nazvan po hrastovom drvetu, poznatom kao Badnjak, koje se seče i pali u tom periodu. Običaji za Badnji dan su se prenosili vekovima i mogu se razlikovati od mesta do mesta, ali postoje i oni koji su svima zajednički.

Loženje Badnjaka je povezano sa ognjem i ognjištem i predstavlja središnji element ovog praznika. On simbolizuje rađanje novog sunca i spaljivanje mlade hrastovine se povezuje sa ognjem i novom godinom, a varnice koje izbijaju iz plamena se smatraju znakom rodnosti i dobre žetve.

Muškarci obično idu u seču Badnjaka ranom zorom, a broj Badnjaka se razlikuje od mesta do mesta. Pre sečenja drvetu se govori "dobro jutro" i čestita mu se praznik, a zatim se donosi kući i stavlja na ognjište tek sa prvim mrakom.

Badnji dan je dan uoči Božića. To je dan u kojem se seče badnjak, drvo koje simbolizira ono koje su pastiri donijeli Josifu i Mariji da bi zagrijali pećinu u kojoj je rođen Isus. Muškarci, obično domaćin i najstariji sin, seku badnjak u rano jutro pre izlaska sunca. Badnjak se pali uoči praznika i gori do Božića kada se objavljuje radost Hristovog rođenja. Okupljeni oko badnjaka se zagrijavaju ljubavlju i slogom, a njegova svetlost unosi se u mrak neznanja i praznovjerja. Badnji dan je i posljednji dan božićnog posta i dan u kojem se završavaju poslovi oko pripreme doma i hrane za Božić. Na Badnji dan se peče božićna pečenica i priprema se ručak koji se sastoji od različitih jela koja se ne jedu tijekom posta.

seča badnjaka u Šarbanovačkoj šumi

Pravoslavni hršćani slave Božić 7. januara, a ne 25. decembara kako to čine katolici i mnogi drugi kršćani. Razlog za ovo je razlika u kalendarima koje koriste ova dva krila hršćanstva. Pravoslavni hršćani koriste julijanski kalendar za određivanje praznika, dok katolici i mnogi drugi hršćani koriste gregorijanski kalendar. Julijanski kalendar je zaostao za gregorijanskim kalendarom za 13 dana, što znači da su pravoslavni praznici 13 dana kasniji od onih u gregorijanskom kalendaru.  Oba kalendara, julijanski i gregorijanski, su tačni u odnosu na prirodne cikluse i kretanje Sunca, ali su se razlikovali u načinu na koji su se prilagođavali dugoročnim promenama u prirodnim ciklusima. Julijanski kalendar, koji je bio prvi, bio je prilično tačan u odnosu na prirodne cikluse, ali se nakon nekog vremena počeo pomalo odvajati od stvarnog kretanja Sunca. Da bi se ovo ispravilo, Papa Grgur XIII. je u 16. veku usvojio gregorijanski kalendar, koji je imao nekoliko manjih izmena u odnosu na julijanski kalendar kako bi se bolje prilagodio prirodnim ciklusima. Danas se gregorijanski kalendar široko koristi širom sveta kao civilni kalendar. Međutim, pravoslavni hršćani i dalje koriste julijanski kalendar za određivanje svojih praznika.